Je hebt ongetwijfeld ervaren dat denken aan de problemen in je leven kan leiden tot negatieve gevoelens. Andersom: als je je slecht voelt, kun je dit verklaren door een probleem in je leven. Soms terecht, soms niet.
Fysiologische factoren kunnen er ook voor zorgen dat je je slechter voelt: slaaptekort, honger, virussen. Logisch, maar toch heb je soms niet door dat dit de oorzaak is. In plaats daarvan schrijf je je ongemak toe aan een extern probleem.
Bijvoorbeeld: “Door de personeelstekorten kan ik mijn werk niet zo goed doen als ik wil en belangrijk vind.”
Het probleem is reëel, maar op dat moment niet per se de hoofdoorzaak van je gevoel.
Het gevaar? Je slaat zelfzorg over. Je gaat je nóg meer vastbijten in het werkprobleem waar je je negatieve gevoelens aan wijt in plaats van de benodigde zelfzorg.
In welke situaties neemt de kans op verkeerde toeschrijving toe?
1. Als dezelfde gedachte vaak paraat staat op het moment dat je je slecht voelt
In een negatieve staat roept je brein makkelijker negatieve gedachten en herinneringen op (mood-congruent memory). Hoe vaker een gedachte wordt herhaald of gedeeld door collega’s, hoe toegankelijker deze wordt. Zo kan een gedachte telkens naar boven komen wanneer je je slecht voelt en de hoofdoorzaak lijken.
2. Als je fysiologische signalen moeilijk te herkennen zijn
Langdurig verhoogd cortisol (chronische stress) kan je vermogen verstoren om interne signalen bewust te herkennen zoals vermoeidheid en spierspanning. Ook bij minder herkenbare signalen zoals ontstekingsreacties en tekorten aan micronutriënten is de kans groter dat je deze niet herkent als oorzaak van je slecht voelen.
3. Als je minder cognitieve energie hebt
Chronische stress, slaaptekort en hoge belasting verkleinen je capaciteit om alternatieve verklaringen te overwegen. Je brein grijpt dan naar de meest beschikbare verklaring – de gedachte die paraat staat.
In deze situaties ontstaat de neiging om negatieve gevoelens toe te schrijven aan een extern probleem, en niet aan de interne staat die om zelfzorg vraagt.
Andersom kan het ook problematisch zijn. Als je elk moment van slecht voelen toeschrijft aan fysiologische oorzaken en probeert op te lossen via meer zelfzorg, dan doe je te weinig aan oorzaken in je omgeving. Ook dat is niet goed.
Conclusie
Werkproblemen zoals personeelstekorten zijn reëel en verdienen aandacht. Maar de mens is ook gevoelig voor verkeerde toeschrijving. Hierdoor hebben we soms niet door wat we nú het meest nodig hebben en schieten we door in eerst proberen het externe probleem op te lossen dat onze gedachten in beslag neemt.
Gelukkig kun je afwijken van deze menselijke neiging. Het begint met herkennen wanneer je brein een ‘standaard’ gedachte heeft die steeds wordt geactiveerd. En als die weer opduikt, vraag jezelf dan af of er misschien nog iets anders belangrijks verstopt zit achter een ander luikje.
Gerelateerde posts
Ik post regelmatig. 🥳 Lees je mijn nieuwste posts liever op LinkedIn? Je bent van harte welkom om me daar te volgen. Klik hier om naar mijn LinkedIn profiel te gaan.